34را تحريك نموده، اشك از ديدگانش جارى مىشود و رضايت مىدهد و فضايى كاملاً معنوى و الهى را بر زندگى حاجى و ديگران حاكم مىسازد. و پس از آن زمينه براى بهرهگيرى هرچه بيشتر از حج فراهم مىشود; زيرا حاجى تصميم گرفته است تا در اين سفر، قلب خود را لبريز از محبت خدا كند. اگربخشى از قلب را كدورت و كينه نسبت به مردم پر كرده باشد، تنها بخش خالى آن ظرفيت خواهد داشت و اگر آن ظرفيت پرشده از كينه، خالى شود به يقين جاى بيشترى براى ذخيره معرفت و عشق بهحق فراهممىآيد.
در اينجا توجه به اين نكته مهم نيز ضرورى است كه در بسيارى اوقات شيطان مانع ايجاد كرده، انسان را وسوسه مىكند كه اگر نزد ديگران بروم و اين حركت را آغاز كنم، ممكن است باعث حقارت و كوچكى من شود و همين وساوس شيطانى وى را از دستيابى به يك نعمت بزرگ محروم مىسازد.
خودشكنى و پرهيز از كبر و غرور زمينه پاكى از گناهو آمرزش را فراهم مىآورد و اگر حاجى خودشكنى را پيش از سفر آغاز نكند، بهره لازم را نخواهد برد.
امام صادق(ع) مىفرمايد:
«كَانَ أَبِي يَقُولُ:
مَنْ أمَّ هَذَا الْبَيْتَ حَاجّاً أَوْ مُعْتَمِراً مُبَرَّأً مِنَ الْكِبْرِ رَجَعَ مِنْ ذُنُوبِهِ كَهَيْئَةِ يَوْمٍ وَلَدَتْهُ أُمُّهُ». 1
«پدرم امام باقر(ع) پيوسته مىفرمود: