24البته اهميت فراگيرى مناسك حج، نبايد موجب دلهره و اضطراب حاجى شود; زيرا چگونگى انجام درست آن، معادله پيچيده‌اى نيست كه نتوان به‌راحتى حل كرد، فقط دقت عمل لازم دارد، همانند راننده‌اى كه به‌قصد رسيدن به مكان خاصى حركت مى‌كند، اگر فرمان را درست در دست نگيرد و يك مرتبه به‌سمت راست و چپ بپيچد، از مسير خود منحرف خواهد شد، حاجى نيز در چگونگى عمل اگر دقت لازم را داشته باشد، مشكلى براى او پيش نخواهدآمد.
رسول خدا(ص) آنگاه كه به حج مشرف مى‌شد، در هر فرصتى چگونگى انجام مناسك را به مردم مى‌آموخت. ابن عمر گويد:
«كانَ رَسُولُ الله(ص) اذا كان قَبْلَ التَّرْويَةِ بِيَوْم، خَطِبَ النّاسَ فَأَخْبَرَهُمْ بِمَناسِكِهِمْ». 1
«رسول خدا(ص) پيوسته يك روز پيش از ترويه، براى مردم خطبه مى‌خواند و مناسكشان را به آن‌ها مى‌آموخت.»
خلاصه درس
در اين درس ابتدا ضرورت تعيين هدف مطرح و روشن شد كه سفر حج بايد با انگيزه‌اى الهى و با قصد قربت و به صورتى هدفمند انجام شود تا حاجى بتواند به دستاوردهاى در نظر گرفته شده از سوى خداوند، دست يابد. و حاجيان بايد پيش از سفر، هدف و انگيزه خود را مشخص كنند و براى دستيابى به اهداف در نظر گرفته شده، برنامه‌ريزى نموده، سفر را آغاز نمايند. همچنين دانستيم كه مهمترين