17اسلام جهاد اصغر يا پيكار با باطل و هجرت جغرافيايى به منظور حفظ ايمان و بقاى اسلام را دو وظيفۀ بزرگ مسلمانى مى‌شمرد، جهاد اكبر يا پيكار با تمايلات نفس اماره و هجرت اخلاقى را وظيفۀ ديگر مسلمانان به شمار مى‌آورد. به سخنى ديگر، مسلمان نمونه، مجاهد و مهاجر فى سبيل الله است؛ چه در جبهۀ درونى و چه در جبهۀ بيرونى.
حج و جهاد و هجرت، عبادت‌ها و تكليف‌هاى بزرگ اسلامى‌اند كه هيچ‌گاه از هم تفكيك‌پذير نمى‌باشند. يك حج‌گزار، هم مجاهد است و هم مهاجر. پس چگونه مى‌توان آهنگ زيارت كعبه نمود، بى‌آنكه جهاد و هجرتى در راه خداوند انجام شود؟ سفارش‌هاى پيشوايان دين در مورد تهذيب نفس و آزادگى جان و پيراستگى كردار و گفتار، مفهومى جز جهاد با وسوسه‌ها و هجرت از بدى‌ها ندارد.
امام صادق(ع) در دعوت به تهذيب نفس و جهاد اكبر چنين فرمود:
اجْعَلْ نَفْسَكَ عَدُوّاً تُجَاهِدُهُ وَ عَارِيَةً تَرُدُّهَا، فَإِنَّكَ قَدْ جُعِلْتَ طَبِيبَ نَفْسِكَ وَ عُرِّفْتَ آيَةَ الصِّحَّةِ وَ بُيِّنَ لَكَ الدَّاءُ وَ دُلِلْتَ عَلَى الدَّوَاءِ فَانْظُرْ قِيَامَكَ عَلَى نَفْسِك. 1
نفس خود را چون دشمنى دان كه با او مبارزه مى‌كنى و عاريه‌اى كه بايد برگردانى؛ زيرا تو طبيب