77احمد زمرّديان. چاپ سوم، تهران، دفتر نشر فرهنگ اسلامى، 1366، 827 ص. (موضوع: نقد و تفسير
زيارتنامه)
اين نوشتار، تحقيقى مستند و جامع، دربارۀ مقام ولايت و امامت است كه در پرتو شرح زيارت جامعه كبيره به دست آمده است. مؤلف با بهره‌گيرى از آيات الهى و روايات اهل بيت و كتاب‌هاى تفسيرى و حديثى، مقام و جايگاه امامت و ولايت تكوينى و تشريعى را در اسلام، ترسيم نموده است.
مؤلف در مقدمه خود آورده است:
در باب ولايت تكوينى اولياى حق، خاندان عصمت و طهارت ائمه هدى(عليهم السلام) با اشاره به آيات مربوطه قرآنى، اخبار و روايات به قدرى زياد است كه جاى هيچ گونه شك و ترديدى در آن راه نمى‌يابد و همچنين در مورد ولايت تشريعى كه آن هم از جهتى مربوط به امر امامت و خلافت آن بزرگواران است، از نظر شيعيان و اهل ايمان، موضوعى حق و ثابت و پا بر جا مى‌باشد. و اين معنا در هر دو مورد، در ضمن شرح فقرات زيارت به تفصيل در متن كتاب آمده است و به طور كلى معانى ولاء و ولايت و ولىّ، به وجه مبسوطى تشريح گرديده است. (ص 2)
بعد از مباحث مربوط به ولايت تشريعى و تكوينى ائمه، به مبحث
زيارت و جايگاه آن در اسلام و آثار و نتايج آن پرداخته شده است:
با آن كه درباره زيارت ائمه هدى گفته‌اند به مجرد حضور نزد آن بزرگواران بلكه به مجرد توجه دل به سوى آنان، ديدار و زيارت تحقق حاصل مى‌نمايد و شرح اين معنا در متن كتاب آمده است كه حتى امام(ع) حىّ و ميت ندارد و با آن تصرفى كه از جنبه ولايت تكوينى به اذن خداى تعالى بر عالم دارد، كلام را مى‌شنود و جواب مى‌دهد، ولى چه بهتر كه سالكان طريق الى الله و محّبان و دوستان برگزيدگان خدا، براى تقرب بيشتر و به منظور ديدار و زيارت و محبوب خدا، بهترين كلام را انتخاب كرده و در محضر مباركشان عرض ارادت نمايند.
(ص 4)
در جاى جاى كتاب، بنا به مناسبت موضوع، اشعارى زيبا و لطيف، سرودۀ مؤلف آمده كه بر غنا و جذّابيت كتاب افزوده است:
اى سلام ما بر اسباط رسول
(ص 27)
از ديگر ويژگى‌هاى اين كتاب، استناد به آيات قرآن و بهره‌گيرى از نكات تفسيرى بسيارى است كه به تبيين و شرح مفهوم ولايت و زيارت، كمك شايانى كرده است. برخى از منابع تفسيرى اين كتاب عبارت است از: مجمع البيان، جامع الجوامع، تفسير لاهيجى، تفسير الميزان، تفسير نمونه و احاديث تفسيرى اصول كافى و بحار الانوار.
فهرست
مقدمه / در مقام ولايت، درباره زيارت، شناسايى امام دهم(ع)، مأخذ بعضى از مطالب كتاب.
فصل اول / ولايت: معنى سلام چيست؟ اهميت سلام نزد رسول اكرم(ص)، معنى اهل و معنى نبوت چيست؟ ارتباط فرشتگان به مقام نبوت و ولايت، ائمه هدى(عليهم السلام) پيشواى كدام امّت هستند؟ ائمه هدى(عليهم السلام) هيئت امناى دربار الهى هستند،