13
مقدمه
ضرورت كتابشناسى
فرهنگ زيارت‌پژوهى و زيارتنامه‌نويسى در اسلام - به ويژه در مكتب تشيع - از آغاز تاريخ اسلام، از زمان حيات ائمۀ هدى تاكنون ادامه داشته و دارد و تاكنون صدها كتاب گرانسنگ در اين زمينه به قلم اولياى خدا و محققان علوم دينى به رشتۀ تحرير درآمده كه اكنون بخش عظيمى از ميراث معنوى اسلام را تشكيل مى‌دهد.
امروزه اين متون ارزشمند جزو اصلى متون اسلامى - به ويژه در مكتب تشيع - محسوب مى‌شود و استفاده و شناسايى آنها براى محققان علوم انسانى و معارف اسلامى لازم و ضرورى است.
از سوى ديگر، مفهوم زيارت با مفاهيم عقيدتى، اخلاقى و عرفانى بسيارى گره خورده كه شناخت آنها بدون بررسى معنايى آن مفاهيم در ادبيات زيارتى ناممكن است و يا ناقص مى‌نمايد. مفاهيمى چون: توسل، شفاعت، تبرك، استغفار و... جلوه‌هاى زيبايى در ادبيات زيارتى شيعه يافته‌اند كه در ديگر ساحت‌هاى معارف يافت نمى‌شود.
در عصر حاضر نيز با توجه به ترويج افكار باطل وهابيت و نشر شبهات دربارۀ عقايد تشيع، با بررسى همه جانبۀ اين مفهوم اسلامى و
بيان تاريخچۀ زيارت‌پژوهى و زيارتنامه‌نويسى در اسلام و گردآورى سخنان بزرگان دين و دانش، اعم از شيعه و سنى، مى‌توان پاسخ‌هايى مستند و مستدل به شبهه‌پراكنان داد.
در پاسخ به اين ضرورت‌ها، مى‌توان اين سه نوع كتابشناسى را ارائه كرد:
كتابشناسى تاريخى زيارت (بررسى تاريخچۀ زيارت‌پژوهى و زيارتنامه‌نويسى از صدر اسلام تاكنون و سير تحول و تطور آن در طى قرون و...)
كتابشناسى تحليلى انتقادى زيارت (بررسى مهم‌ترين كتب زيارتى و تحليل محتواى آنها و بررسى سنديت و مدارك آنها و بيان ايرادهاى وارد شده و بيان نظريات موافقان و مخالفان و...)
كتابشناسى توصيفى زيارت (توصيف محتوايى و موضوعىِ مهم‌ترين كتاب‌هاى زيارتى)
مجموعه حاضر، كتابشناسى توصيفى زيارت است كه در آن مهم‌ترين كتاب‌هاى زيارتى كه به زبان فارسى يا عربى نوشته يا ترجمه شده و در ايران، چاپ يا پخش شده، به صورت الفبايى، معرفى توصيفى شده است. فراهم آمدن