42در مورد بانى اين شهر در منابع،اختلاف فراوانى وجود دارد كه هر يك آن را به كسى نسبت دادهاند؛بعضى گفتهاند:دماشق بن قالى بن مالك بن ارفخشد بن سام بن نوح و يا يقطان بن عامر بوده است و برخى ديگر بيوراسف را بانى آن دانستهاند. 1
گروهى برآنند،نخستين شهرى كه حضرت نوح،بعد از طوفان،احداث كرد، دمشق بوده است.عدّهاى براين باورند كه ضحاك آن را بنا كرد و جمعى به كسان ديگرى چون عاد بن عوض،اسكندر،غلام حضرت ابراهيم به نام دماشق،سليمان بن داوود، دمشق بن قاين بن مالك بن ارفخشد بن سام بن نوح و دماشق بن نمرود بن كنعان نسبت دادهاند. 2
به روايتى ديگر،آن را فرزند ارم بن سام بن نوح؛يعنى دماشق كه برادر فلسطين، ايليا وحمص بود بنا كرد و هر يك از آنان ولايتى را آباد كرده و بهاسم خويش ناميدند. 3
امّا بر اساس نظر بيشترمورخان،اوّلين كسى كه دمشق را بنا كرد«اِرَم بن سام بننوح» بوده كه در آن زمين باغى ساخت و طرح عمارت انداخت.چون بىنظير و ضربالمثل بود،آن را باغ ارم گفتند،آنگاه«شداد بن عاد»در آنجا بناهاهاى فراوان ساخت و چنانكه گويند،طرح بهشت و دوزخى در آن محل ريخت كه خداوند در قرآن كريم از آن ياد كرده است؛ إِرَمَ ذٰاتِ الْعِمٰادِ* اَلَّتِي لَمْ يُخْلَقْ مِثْلُهٰا فِي الْبِلاٰدِ. 4
پس از آنكه اسكندر مقدونى اين شهر را ويران كرد،تارخ،كه او را آذر نيز گويند (عموىحضرتابراهيم عليه السلام)و به وزارتنمرود نيز اشتغالداشت،آن را تعميروترميم كرد.
گويند دمشق حدود 3145 سال پس از آفرينش زمين ساخته شد و بعضى گويند هفت هزار سال پس از آن بوده و حضرت ابراهيم عليه السلام پنجاه سال پس از بناى دمشق،در آن سرزمين متولد شد. 5آثار تاريخى فراوانى؛از جمله كتيبههاى متعلّق به هزارههاى اول