77پنج سال به اين شهر منتقل شد.كوفه پس از صلح امام حسن،براى هميشه از پايتختى افتاد.
ولى موقعيت استراتژيكى خويش را به سبب حضور نيروهاى جنگ‌جو حفظ كرد و در ميان شهرهاى عراق هم چنان به عنوان مركزيتى در برابر شام قرار داشت و آبستن حوادث زيادى شد.ياران و صحابه امام على عليه السلام نداى حق طلبانه خويش را از اين شهر به گوش دمشق و معاويه رساندند.كسانى چون حجر بن عدى،ميثم تمار،كميل بن زياد، عمروبن حمق خزاعى و...تا پاى جان در دفاع از على عليه السلام و اهل بيت ايستادند.امروزه مزار باشكوه برخى از آنان حاكى از آن ايثارها و جان فشانى‌ها است.
با اين حال،كوفه در تاريخ خويش كارنامه‌اى درخشان برجاى نگذاشته است، مزاج رنگانگ مردم اين شهر،عهدشكنى‌ها و پيمان شكنى‌هاى آنان در دوره‌هاى متعدد،سست عنصرى و جهالت آن‌ها،كه در عصر امام على عليه السلام باعث ظهور جريان انحرافى خوارج و نيز واگذارى خلافت به بنى اميه شد،مدعاى اين سخن است.و بالاتر از آن،دعوت نامه‌هاى فراوان مردم اين شهر و سپس بى‌وفايى به عهد خود به هنگام قيام امام حسين عليه السلام و عدم حمايت جدى از نماينده ايشان،مسلم بن عقيل،و سرانجام اهل بيت رسول اللّٰه،چهره‌اى نه چندان مطلوب از اين سرزمين و مردم آن ترسيم كرده است.
با وجود اين،برخى از شيعيان و دوست داران اهل بيت در اين شهر كوشيدند تا وفادارى خود را به آرمان‌هايشان نشان دهند.توابين افرادى بودند كه خود براى امام حسين عليه السلام نامه نوشتند و او را به كوفه دعوت كردند ولى نتوانستند به او بپيوندند و در كربلا حضور يابند.
لذا در سال 65 ق در يك قيام،جان خود را با خداى خويش معامله كردند و براى قبولى توبه خود از اين كوتاهى بزرگ،آن را با خون خود مُهر كردند.يك سال بعد، مختار ابن ابى عبيدة ثقفى،كه يكى از هدف‌هاى قيام خود را گرفتن انتقام خون شهيدان كربلا اعلام كرده بود،كوفه را تسخير كرد.مردم اين شهر و دوست داران اهل بيت جوان مردانه در كنار او ايستادند.بيشتر آنان از موالى و يا عجم بودند و بيست هزار تن از آنان در سپاه مختار حضور يافتند.گفته‌اند كه در سپاه او كسى جز به فارسى صحبت نمى‌كرد.مختار موفق شد با تلاش ابراهيم بن مالك اشتر، فرمانده سپاهش،سپاه عبيداللّٰه بن زياد را در نزديكى كوفه شكست دهد و همۀ مسببان و