29سلطان سليمان قانونى،از پادشاهان سنى عثمانى،در آبادانى نجف تلاش فراوانى كرد.او و پادشاهان شيعى صفوى در يك رقابت گسترده به نجف رونق زيادى بخشيدند.

شاه عباس كوشيد تا نجف مركزيت علمى خود را بازيابد و حوزه علميه آن رونق گيرد.او حتى در مذاكره‌هاى خود با عثمانى‌ها مى‌خواست نجف را به ايران ملحق كند ولى وزير عثمانى در پاسخ او گفت:«سنگ‌هاى نجف در نظرش با هزار انسان برابر است». ¹اين مركزيت با ورود ملااحمد اردبيلى،معروف به مقدس اردبيلى،و برپا شدن حوزه درس او رونق بيشترى يافت.

چندى بعد،در قرن دوازدهم هجرى،با انتقال درس مرحوم بهبهانى به كربلا، حوزه نجف از رونق افتاد ولى در قرن سيزدهم هجرى،به سبب وجود فقيهان و بزرگانى چون مرحوم كاشف الغطاء،بحر العلوم و شيخ مرتضى انصارى اهميت علمى گذشته را بازيافت و حوزه علميه آن رونقى بسزا گرفت.براى پيشگيرى از حملات وهابيان در عصر قاجار،نظام الدوله اصفهانى،وزير فتحعلى شاه،از 1217 تا 1257 ق ديوارى محكم پيرامون شهر ساخت.در 1350 ق اين ديوار برداشته شد ²و به جاى آن مدرسه و بيمارستان احداث گرديد و مردم نيز خانه‌هايى در جوار آن ساختند.در دوران انقلاب مشروطه ايران،مجتهدهاى مقيم نجف از جمله آخوند ملا محمد كاظم خراسانى و آيت اللّٰه نايينى،رهبرى فكرى و مذهبى مشروطه را در دست گرفته به هدايت و حمايت از آن پرداختند.

حوزه علميه نجف از آن هنگام تا عصر حاضر به رغم فرازها و فرودها،هم چنان، به عنوان يكى از مراكز علمى جهان تشيع مطرح و منشأ اثر است.

ج-فضايل و جايگاه

براى شهر مقدس نجف فضايل فراوانى نقل كرده‌اند:

1-از امام امير المؤمنين عليه السلام نقل است:«اول مكانى كه در آن خدا را عبادت كرده‌اند