45از اين عناوين مىتوان به وسعت افق كار مدائنى و اهتمام او به جنبههاى ادارى و اجتماعى و مالى كه ابن اسحاق و واقدى و بسيارى از مورخان سيره،كه پيرو اين مؤلفان بودهاند،به آنها توجه نكردهاند،پى برد.البته بجز ابن سعد كه در اين گونه موضوعات نيز وارد شده ولى به منابعى كه از آنها استفاده كرده اشاره ننموده است.دشوار است تصور كنيم كه غفلت مورخين سيرت و ابن سعد از مدائنى به سبب عدم اعتماد آنها به او بوده است،در حالى كه طبرى آنچنان به او اعتماد كرده است.نيز فهم اين معنا هم دشوار است كه چرا مورّخان دورههاى بعد از همۀ آثار مداينى،بهره گرفتهاند ولى كتاب او در باب مدينه و زندگى رسول اللّه-ص-به فراموشى سپرده شده است.
عمر بن شبّه
از كسانى كه تاريخ مدينه را نوشتهاند عمر بن شبّة النّمرى است.او به سال 173 هجرى زاده شد و زمانى دراز در بغداد زيست.سپس به سامراء نقل كرد و در آنجا به سال 262 هجرى درگذشت.ابن شبّه معاصر يحيى بن حسن و اندكى پيش از او بوده است. 1
ابن نديم گويد:ابن شبّه را كتابهايى است در باب بصره،كوفه،مكه و مدينه و امراى هر يك از آنها.غير از اينها كتابهايى در حوادث تاريخ اسلام دارد.و آثارى در شعر و انساب و لغت.مىتوان گفت كه او از نخستين كسانى است كه كتابهايى دربارۀ ديگر شهرها هم علاوه بر مدينه نوشته است.بويژه دربارۀ شهرهايى كه با يكديگر رقابت و همچشمى داشتهاند.ابن شبّه در آثار خود كمتر گرايشهاى جغرافيايى داشته بلكه بيشتر به جنبههاى اعتقادى و فلسفى پرداخته زيرا به نظر او اين جنبه در تاريخ شهرها اهميت بيشترى دارد.
در خور توجه است كه طبرى بيشتر مطالب مدائنى را از طريق ابن شبّه نقل كرده.به عبارت ديگر او نخستين راوى مداينى است.آيا مىتوان گفت كه كتابهاى ابن شبّه دربارۀ مدينه در اصل تأليف مدائنى است و ابن شبه فقط راوى آنهاست؟ما به اين معتقد نيستيم، زيرا اگر چنين بود مورخان،همچنانكه به روايات او از مدائنى در حوادث ديگر اشاره كردهاند، به اين امر نيز اشاره مىكردند.در واقع طبرى فرق مىنهد ميان آنچه از ابن شبّه روايت