16اميرمؤمنان على عليه السلام نگاشته شده به دست دشمنان حقّ و حقيقت از بين رفته است،در بارۀ اين معجزۀ بزرگ نيز نگارشهاى مستقل فراوان بوده كه بيشتر آنها نابود شده،و از برخى از آنها تنها نقل قولهاى پراكندهاى بجا مانده،و تعدادى نيز تنها نامشان باقى مانده است و هيچ اطلاعى از جزئيّات آنها وجود ندارد،آنچه را كه با جستجو در ميان كتابهاى فراوان به دست آوردهام به ترتيب تاريخ زندگى نويسندگان به نظر خوانندگان محترم مىرسانم،و با توجّه به اينكه برخى از كتابها نامشان معلوم نيست يا در آن اختلاف وجود دارد، آنها را به نام نويسنده معرّفى مىكنم:
1-حسين بن احمد ازدى موصلى (قرن چهارم)
وى از شاگردان ابويعلى موصلى و مورّخ سرشناس محمّد بن جرير طبرى بوده است،محمّد بن يوسف گنجى شافعى مىنويسد:
امام حافظ،ابوالفتح محمّد بن حسين ازدى موصلى با نگارش كتابى مستقلّ به جمع آورى سندهاى حديث ردّالشمس پرداخته،و با اين كار دلها را شفا داده است،همچنين ابوعبداللّٰه حاكم در تاريخش در شرح حال فقيه واعظ و محدّث عبداللّٰه بن حامد بن محمّد بن ماهان،حديث را از وى روايت كرده است. 1
ديگر عالم بزرگ اهل سنّت ابن حجر در شرح حال وى چنين نوشته است:«او حديث ردّالشمس را تصحيح و تأييد كرده است». 2