14طبيعى ما را براى شركت در اين امتحان و موفقيت در آن، مهيّا مى‌سازد.
اداى حقوق
سفر حج تمرينى براى سفر آخرت است و اعمال و مراحل گوناگون آن، گواه بر اين واقعيت است. همان‌طور كه انسان قبل از سفر آخرت خود را آماده مى‌كند، حقوق الهى همچون خمس، زكات و كفارات و حقوق مردم را ادا مى‌كند، حاجى نيز بايد قبل از سفر حج حقوقى را كه بر عهده دارد، ادا كند. اداى حقوق، آرامش و اطمينان براى انسان به ارمغان مى‌آورد و نگرانى و اضطراب را از دل مى‌زدايد.
بنابراين سفرى كه با اطمينان و آرامش آغاز شود، ثمرات مباركى خواهد داشت، به علاوه كه آرامش و اطمينان قلبى خود از نعمت‌هاى بزرگ الهى است.
حلاليت طلبى هنگام خداحافظى
مرحلۀ ديگر از اداى حقوق مردم، جلب رضايت صاحبان حق است، حلاليت خواستن از دوستان و آشنايان، بستگان و همسايگان كه احياناً حق‌شان تضييع