25مسجد بزرگ و قديمى و بافضيلت در جهان اسلام است. 1 به گوشه‌اى از سابقه و فضيلت آن پيشتر اشاره شد. اعمال و آداب خاصّى دارد. اين مسجد، محوطه و صحن بزرگى دارد و در بعضى قسمتهاى اطرافش شبستان سرپوشيده است و بيشترِ مسجد بى‌سقف است و در فضاى آن چندين جايگاه خاص ديده مى‌شود كه به آن‌ها «مقام» گفته مى‌شود. مثل مقام حضرت ابراهيم، مقام امام سجّاد، مقام امام صادق و...
كه محلّ عبادت و نماز و دعاى آن بزرگان بوده است.
در روايات است كه وقتى امام زمان ظهور كند، كوفه را مركز حكومت خويش قرار مى‌دهد و از مسجد بزرگ كوفه به عنوان مصلّا و نماز خانۀ خود استفاده مى‌كند.
زائران كربلا وقتى از اعمال و عبادت‌هاى اين مسجد فارغ مى‌شوند، به زيارت قبر حضرت مسلم مى‌روند. كنار مسجد كوفه و چسبيده به ضلع شرقى آن، حرم حضرت «مسلم بن عقيل» با گنبد طلايى و قبر «هانى بن عروه» و به فاصلۀ اندكى مرقد «مختار» ديده مى‌شود. مسلم بن عقيل، پسر عموى امام حسين عليه السلام و فرستادۀ او به كوفه بود كه قيام كرد و دستگير و شهيد شد. هانى هم از شخصيّت‌هاى معروف شيعه در كوفه بود كه چون ميزبان مسلم بود، ابن