13بلكه برتر از حتّى جهاد و شهادت به حساب آمده است.
«مزار»ها، در اسلام، از اعتبار خاصّى برخوردار است.
«زيارتنامه»ها، يك دنيا تعليمات و فرهنگ و آموزش و تربيت را شامل است.
راستى... اين همه دعوت و تشويق به زيارت، چرا؟
اين‌همه پاداش واجر وثواب، براى‌هرقدم زيارت، براى چه؟
چه تناسبى ميانِ عمل زاير با آن پاداشهاى عظيم و خيره كننده و بهت آور؟
چرا بايد زيارت رفت؟ فايده زيارت براى زاير چيست؟
زيارتگاهها چه نقش تربيتى و تهذيبى دارند و بايد داشته باشند؟
زيارتنامه‌ها چه متنهايى است و چه آموزشهايى دارد؟
در زيارت، به «منفعت» بايد انديشيد يا به «معرفت»؟
زاير، «عاشق» است يا «جهانگرد»؟
زيارت، عملى عبادى است، يا جنبۀ «سياسى» هم داشته و دارد؟
زيارت، ساخته و پرداختۀ شيعيان است، يا اصلى است كه پيامبر، منادى آن است و ريشه در متن دين دارد و عقل، پشتوانۀ آن است و عرف، حامى آن و ملّتها و اقوام بشرى عاملِ به آن؟!
اينها... و مطالب و مسائل ديگرى، انگيزۀ آن است كه از جوانبِ گوناگون، پيرامون «زيارت» به دقّت و تأمّل بپردازيم.
قم - جواد محدّثى