16ويژه تحت تأثير تلاش‌هاى علمى گستردۀ آن حضرت، از يك «عقيده» به يك «مكتب» تبديل شد. در واقع، تشيع تا پيش از آن حضرت و شايد پيش از پدر بزرگوارش امام باقر(ع) به عنوان يك «مكتب» و
«مذهب» مطرح نبود و ماهيتى نسبتاً بسيط داشت. لذا شايد بتوان مهم‌ترين نقش امامين صادقين را بالاندن تشيع و تبديل آن به مذهب و سپس تحكيم آن در جامعۀ اسلامى دانست؛ حقيقتى كه به خوبى در تعبير «مذهب جعفرى» كه گاهى به مذهب شيعه اطلاق مى‌شود جلوه مى‌كند.
3. نقش رسول خدا(ص) در تاريخ تشيع
واقعيت آن است كه اصل دوستى على (ع) و اعتقاد به برترى علمى و دينى آن حضرت و استحقاق وى براى خلافت به روشنى از گفتارشخص پيامبر (ص) دربارۀ او كه به فراوانى در منابع روايى شيعه و اهل سنّت ديده مى‌شود گرفته شده و به گواهى تاريخ در زمان شخص پيامبر (ص) موجود بوده است. مطابق با گزارش‌هاى تاريخى و روايات فراوان، ترديدى نيست كه برترى علمى و دينى و به طور كلّى فضائل ويژۀ على(ع) بارها توسّط پيامبر اكرم (ص) مورد تأكيد قرار گرفته، و بر همين اساس از آغاز عدّه‌اى از صحابه نسبت به آن حضرت محبّت و ارادت ويژه‌اى داشته‌اند. به عنوان نمونه، از صحابى برجسته عبد الله بن مسعود