28آبادى نيست؛ وَ جَعَلْنٰا مِنَ الْمٰاءِ كُلَّ شَيْءٍ حَيٍّ ¹حيات همه چيز به آب است. اما اين آب با ديگر آب‌هاى رودها و چشمه‌ها فرق دارد. آنها در حيات مادى و طبيعى نقش دارند، اما زمزم علاوه بر حيات طبيعى، از حيات بخشى معنوى برخوردار است و آنهمه فضيلت كه براى آن گفته شده، در اين نكته نهان است. زمزم نه تنها باديه‌نشينان حجاز را به اين نقطه كشاند و خود نمى‌دانستند در اين طراحى بزرگ چه نقشى ايفا مى‌كنند بلكه قلوب تشنه كامان زلال معنويت و مهاجران الى‌اللّٰه را نيز در يك نقش اساسى‌تر، به آن كانون توحيد جذب كرد تا بيايند و رمز حيات و جاودانگى را با نوشيدن زلال عرفان و عشق، فراگيرند و تا جهان باقى است جام معنويت و ايمان را دست بدست براى نسل‌ها جاودانه سازند و شايد به همين لحاظ در سخن پيشينيان و راويان آمده است: «همه آب‌هاى شيرين دنيا قبل از قيام قيامت بخشكد مگر زمزم كه هرگز نخشكد» ² و اين خود رمزى است از جاودانگى زمزم وَ أَمّٰا مٰا يَنْفَعُ النّٰاسَ فَيَمْكُثُ فِي الْأَرْضِ ³ جاودانه است،