31
نژاد ريشه‌دار
آن بانويى با فضيلت، دخترى مهربان، مجاهدى بردبار، گوهرى پاك وكمياب بود. او دختر كيست؟ او همسر كيست؟ او مادر كيست؟ كدامين فرد با چنين نژاد پاك و شرافتمند هماورد تواند بود! نژادى ريشه‌دار و سلالۀ عترت نبوى با آن همه كرامت و بزرگوارى !
پدرش كيست؟ سيد و سرور ما محمّد بن عبداللّٰه، فرزند عبدالمطّلب، فرزند هاشم، فرزند عبدمناف، فرزند قصىّ قرشى عدنانى. پيامبر خدا و ختم رسولان، جدّ دوّمِ پدرش، هاشم‌بن عبدمناف؛ آن‌كه داراى پيمان و سنت «ايلاف» قريش بود. 1 و نخستين كسى كه دو كوچ را براى قريش بنيان نهاد كه يكى را در زمستان به سوى يمن و حبشه و ديگرى در تابستان به شام و غزه گسيل مى‌شد.
نامِ هاشم «عمرو» بود و به تدريج اسم هاشم بر او پيشى گرفت، دليل آن اين بود كه سال‌هايى سخت بر قريش گذشت و دارايى‌هايشان را از دست دادند. هاشم به ديار شام رهسپار شد و نان فراوانى تهيه كرد و بر شتر نهاد و به مكّه آورد، شتر نحر كرد و با آن غذايى پرداخت، و آن نان‌ها را خُرد مى‌كرد و در آبگوشت مى‌ريخت و به اهل مكّه مى‌خورانيد. اين نخستين بار بود كه مردم مكّه پس از قحطى، غذاى سير خوردند؛ از اين‌رو، وى را هاشم ناميدند.
عبداللّٰه بن زبعرى (شاعر عرب) در اين باره گفت:
«عمرو العلا هشم الثريد لقومه
و رجال مكّة مسنتون عجاف» 2
«عمرو آن بزرگمردى كه براى قومش غذا فراهم ساخت در حالى كه مردم مكّه قحطى زده و گرسنه بودند.»