35مسلمانان بر اعمال جامعه؛ امكان‌پذير نخواهد بود، تا آن‌جا كه حتى مؤمنان بايد طبق دستور سورۀ «عصر»، يكديگر را به رعايت حق و مقاومت براى حفظ ايمان و عمل صالح توصيه كنند. چنين جامعه‌اى هرگز از درون پوسيده نمى‌شود و تهاجم‌هاى فرهنگى بيرونى نيز كارى از پيش نمى‌برد؛ زيرا خطر، زمانى جبران‌ناپذير است كه جامعۀ اسلامى از درون آسيب ببيند. بايد دانست كه جامعه با منحرف شدن علماى دين و آمران به معروف و ناهيان از منكر آسيب‌پذير مى‌شود.
از جمع‌بندى اين آيه استفاده مى‌شود كه امّت اسلامى صالح، رهبرى تمام جوامع بشرى را بر عهده دارد و بنابراين، اسلام دين جهانى است و امّت صالح او مسؤول اصلاح ساختار جامعۀ انسان‌هاست و ظهور مهدى (عج) براى تحقق جهان‌شمول اين فريضۀ قرآنى است.
پيام اين آيه به حجّاج چيست؟
امّت اسلام مكلّف است جوامع اسلامى را به صلاح هدايت كند و از زشتى‌ها بازدارد؛ بنابراين اگر ما حجّاج ايرانى نمى‌توانيم در اين زمان محدود، كار جهانى كنيم، دست كم مى‌توانيم در داخل مانع بروز كراهت‌ها شويم كه ديگران ما را قوم جاهل نپندارند. حجّاج بايد بدانند كه آن‌ها جامعۀ صالح كوچك و مقطعى پيامبرند و يك يك افراد آن مكلف هستند حيثيت اجتماعى و دينى اين جمع صالح را حفاظت كنند و با امر به معروف و نهى از منكر، مانع بروز كراهت ها و عيب‌ها شوند. در موسم حج، معروف‌ها و منكرهاى خاصّى اولويت پيدا مى‌كند كه منحصر به خود حجّاج است كه بايد دربارۀ آن به تكليف خود عمل كنيم.