75آن را از ابن عباس پرسيدند، گفت: «به اين خاطر بود كه براى امت اسلامى عسر و حرج نباشد».

همچنين رواياتى نقل شده كه نشان مى‌دهد كه گروهى از صحابه و تابعين، بدون عذر، جمع بين دو نماز مى‌كردند. ¹گويابه همين دليل است كه اكثر فقهاى شافعى، اول وقت نماز ظهر را «وقت فضيلت» و بقيه را «وقت اختيارى» مى‌دانند. ² و چنانكه گفتيم «اشهب» كه از فقهاى مالكى است، جمع بين دو نماز را در حال جايز مى‌دانسته، كه از فقهاى مالكى است، جمع بين دو نماز را در هر حال جايز مى‌دانسته، و بنا به نقلى «مالك» تنها، جمع بين نماز مغرب و عشا را بى‌اشكال مى‌دانسته است. ³

احاديث حاكى از جواز جمع بين نمازها

نكته قابل توجه اين است كه تعداد فقهاى طرفدار «جمع بين نمازها» بسيار زياد است و برخى از آنان همچون احمد الصدوق العمارى به حدى در اين فتوا مصرّ است كه در اين باره كتابى نگاشته است. ⁴ مدرك و مستند فتاواى اين گروه - چنانكه اشاره كرديم - رواياتى است كه در كتب اهل سنت آمده و حاكى از اين است كه پيامبر در حال اختيار و بدون عذر (باران، سفر و...) بين نمازها جمع نموده است، كه به نقل چهار روايت از آنها بسنده مى‌كنيم: