23آنان ندارد، بلكه در فتاواى فقهاى شيعه نيز به چشم مىخورد.
و اما اين كه بسيارى از حاجيان تصور مىكنند سه اذان گفته مىشود، درست نيست، بلكه دو تاى اولى اذان و سومى اقامه است. گواه اين مطلب، اين است كه در سومى هر يك از فرازها را يك بار، و پس از آنها جمله «قد قامت الصلاة» را كه فرازهاى ويژۀ اقامه است مىگويند.
كلمات اذان
از جمله موارد اختلاف در اذان، تفاوت تعداد فرازهاى آن است كه اهل تسنن جملۀ «حى على خير العمل » را كه به معناى: «بشتاب به سوى بهترين عمل (نماز)» مىباشد را در اذان نمىگويند و به جاى آن در اذان صبح «الصلاة خير من النوم » «نماز بهتر از خواب است» را جايگزين مىكنند و اين از موارد مهم اختلاف ميان شيعه و اهل تسنن است.
تاريخ حذف «حى على خير العمل » از اذان، به دوران خلافت خليفۀ دوم برمىگردد، زيرا در زمان او جنگ و جهاد با كفار و دشمنان اسلام به اوج خود رسيده بود، خليفه فكر كرد كه تكرار «حى على خير العمل» پنج نوبت در شبانه روز با روح جهاد و مبارزۀ مسلمانان سازگار نيست! و اگر اين روال ادامه يابد ممكن است رزمندگان اسلام جبهۀ جنگ را رها كرده به نماز بپردازند، لذا دستور داد آن جمله را از اذان حذف نمايند، چنانكه صدوق - ره - نقل مىكند كه «عكرمه» از «ابن عباس» پرسيد: چرا «حى على خير العمل» از اذان حذف شده است؟ ابن عباس گفت: عمر به اين كار دستور داد، و خواست مردم تنها به نماز تكيه نكنند