58
تحوّل روحى
تأثير فضاهاى خاص مكانى و زمانى بر انسان روشن است، تأثيرپذيرى از شرايط ويژه و دگرگونى، از حالات و خصوصيات روحى انسان است.
عواملى چند، انسان را «متحوّل» مى‌كند.
خدايى كه «محوّل الحال» است، اين اعجاز را و اين تأثير شگفت را و اين كيمياى دگرگون‌ساز را، گاهى در يك «تربت» مى‌نهد، گاهى در يك «زيارت» قرار مى‌دهد، گاهى به بركتِ يك «شهيد»، فراهم مى‌سازد، گاهى در فيض يك «نگاه» و فوز يك «نظر» مى‌بخشد، گاهى «حال» را در يك «ديدار» مى‌بخشد و «حضور»، منشأ اين تحول مى‌شود.
آرى... «زيارت»، نقش دگرگون‌ساز و تحول‌آفرين مى‌تواند داشته باشد - و دارد - در زيارت مولاى متقيان(ع) مى‌خوانيم:
«السّلامُ على ميزانِ الأعمال و مقلّبِ الأحوال». 1
گرچه مقلب‌القلوب بودن و دگرگون‌سازى دل‌ها و حال‌ها، كار خداست، ولى خداوند، اين ولايت را به «ولىّ خود» هم مى‌بخشد، و على(ع) هم مى‌تواند احوال را دگرگون و فيض نظرش خاك را كيميا و مس دل را طلا سازد، عوض شدن انسان، يكى از آثار زيارت است. اگر در زيارت، اين تحول روحى پديد نيايد، چه سود؟
مرحوم صاحب جواهر از شهيد در كتاب «دروس» نقل مى‌كند كه ايشان فرموده است:
«از جمله آداب زيارت، اين است كه زائر پس از زيارت، بهتر از قبل از آن باشد». 2
اين تحول و انقلاب روحى و حال زائر، پيش و پس از زيارت، نشانۀ اثرپذيرى از جذبه‌هاى معنوى است كه در مزار يك امام و در كنار مرقد يك پيشواى معصوم وجود