39
فلسفۀ حج و تجمع مسلمين دنيا در مكۀ معظمه چه نتايج بزرگى مى‌توان به دست آورد! موضوع حج تنها اداى يك وظيفۀ دينى نبوده، بلكه تجمع مسلمانان دنيا در سرزمين مقدس حجاز مى‌توانست بالاترين فوايد را براى تسريع در آزادى ملل شرق از نفوذ دول استعمارى عايد سازد و هر سال در موسم حج زمينۀ همكارى‌هاى وسيعى ميان كليۀ ممالك مسلمان جهان فراهم شود...
ايشان افزودند:
... من علاوه بر اداى وظيفۀ مذهبى، قصد دارم هر چه بيشتر ممكن باشد، در اين سفر با حجاج ملل اسلامى تماس بگيرم و كليۀ مسلمانان دنيا را به يك همكارى بسيار وسيع، كه زمينه‌اى براى ايجاد يك جبهۀ قوى در برابر استعمار باشد دعوت كنم...
آيت‌اللّٰه كاشانى سپس مى‌گويند:
... ملل اسلامى امروز وضعى دارند كه به عقيدۀ من هنوز دول استعمارى، خصوصاً دولت انگليس، آن را درنيافته‌اند و نمى‌دانند بيدارى و قيام ملل شرق چه قدرت معنوى و مادىِ جديدى را در دنياى آشفتۀ امروزى ايجاد كرده و جبهۀ متحد ممالك اسلامى، يگانه