2
پيش گفتار
بسم اللّٰه الرحمن الرحيم
بعثۀ مقام معظم رهبرى در سال 1375 در مراسم حج پرسشهاى متين و گوناگونى دربارۀ مناسك حج و ابعاد مختلف اين برنامۀ عبادى، سياسى و معنوى در مكۀ معظمه، به ياران و همراهان، كه در اين زمينه فعاليت‌هاى علمى دارند، ارائه داد.
متن اين پرسشها جهت پاسخ‌گويى، به اينجانب نيز واگذار شد، پاسخ به آنها چون نياز به مطالعه و فكر متمركز داشت و اين امكان در شهر مكّه نبود، موكول به بازگشت به ايران شد، معاونت محترم آموزش و تحقيقات بعثه، وعده‌ام را با كرامت و خوشرويى پذيرفت و من در حدّ مطالعات و بررسيهايم در تفاسير، كتابهاى حديثى و كتبى كه در مورد حج تأليف شده بود و فكر ناقص و محدود خودم، به صورتى كه زائران عزيز خانۀ حق بتوانند براى اين