36از ديدگاه شيعه جانشين پيامبر صلى الله عليه و آله حضرت على عليه السلام و فرزندان ايشان عليهم السلام مى‌باشند و پس از «ائمه اثنى عشر» به كسانى تعلق مى‌گيرد كه از جانب ائمه عليهم السلام به مردم معرفى شده‌اند و در عصر غيبت به عنوان حاكم شرع، شناخته شده‌اند، حاكم شرع جز مجتهدان جامع شرايط نيستند.
بنابراين همان‌گونه كه پيامبر اسلام سه قسمت از خمس را در اختيار داشت و در هر جا كه مصلحت مى‌ديدند مصرف مى‌كردند جانشينان آن حضرت و علماى مجتهد نيز در راهى كه مصلحت مسلمانان است مصرف مى‌كنند.
دلايلى كه دلالت دارد بر اين كه، ماليات اسلامى زير نظر علماى مجتهد قرار مى‌گيرد، در اينجا به طور اختصار بيان مى‌كنيم.
1. دليل عقلى: بدون ترديد اسلام دين جامعى است كه رسالت آن هدايت و راهنمايى انسان‌ها است و چنين رسالتى جز در پرتو امام و رهبرى صحيح امكان عملى آن وجود ندارد. روشن است آن وظايفى كه شأن مقام امامت و رهبرى پيامبر صلى الله عليه و آله بوده است جز وظايف نبوت مثل وحى، بر عهدۀ امام پس از ايشان مى‌باشد تا بتواند با اختيارات كامل جامعه را در مسير تعالى و تكامل قرار دهد. و پس از امام يعنى در عصر غيبت بهترين كسى كه به اهداف اسلام و مقاصد آن آگاهى دارد و مى‌تواند اسلام را در مسير صحيح و دور از انحراف و بدعت محافظت كند فقها و مجتهدين