5
پيشگفتار
دربارۀ مدينۀ منوّره و مسجد شريف نبوى و تغييرات آن در طول تاريخ، آثار متعدّدى نگاشته شده؛ از جمله «عمارة وتوسعة المسجد الشريف النبوى عبر التاريخ» از ناجى بن محمّد حسن عبدالقادر الانصارى. اين كتاب نخستبار به همّت انجمن ادبى مدينۀ منوّره به سال 1416ق در مدينه، با ويرايش و مقدّمۀ عطيّه محمّد سالم در 284 صفحۀ وزيرى چاپ شده است. بخش مهمّى از اين كتاب به توسعۀ مسجد شريف نبوى در عهد دولت سعودى اختصاص دارد، امّا از نابود شدن بخشى از آثار مهمّ تاريخى مدينه منوّره بر اثر توسعۀ مسجدْ سخنى به ميان نيامده است. همچنين دربارۀ بقيع - با همۀ اهمّيت آن - سخنى در آن نيست.
مؤلّف به سال 1363ق در مدينه به دنيا آمده و آثار