19چگونه؟ و در آن جماعت از خداوندان فضل و فضيلت و صاحبان معرفت و دانشمندان پر مايه بسيار است، و دانش ما از آنان گرفته شده، و ما از خوان گسترده و آراستۀ ايشان بهره‌مند هستيم، و از چشمه‌سارهاى آنان مى‌آشاميم، و از درياى حكمت و آگاهيشان استفاده مى‌نمائيم.
تا هنگامى‌كه به اطلاع بر آنچه در قرآن مجيد به خير كثير ياد فرموده، توفيق يارى دهد 1 و لطف پروردگار حقايقى را كه از آسمان فكر بر لوح سينه فرود آيد، به من ببخشايد. به خواست خداوند در آنچه پذيراى آن شدم كوتاهى نخواهم كرد و از آنچه در توانايى من است دريغ نخواهم داشت، و در حج مانند ديگر احكام وجوبى و استحبابى شريعت اسلامى، فوايد و مصالحى است، كه درك آنها نيازمند به تدبّر و تفكر است، و فكر دقيق چون به بحث عميق بپردازد، خطوط برجسته‌اى از فلسفۀ آنها، و مناظر زيبايى از حكمت خداوندى بر او روشن مى‌شود.
ما چه‌ايم؟ و چه اندازه از فهم آنچه در آن احكام از انوار و حقايق و معارف و دقايق هست دور هستيم!
اى خوانندۀ عزيز! آنچه در خور فهم و سرمايۀ اندك من است بيان مى‌كنم، تمنّا دارم خرده‌گيرى نكرده و با فكر بلند و فهم روشن