21به اندازۀ قوّت و قدرت دين‌دارى، خلوص و نيّت پاك حاصل مى‌شود.
ارزش واقعى حج
آنچه عمل عبادى و به خصوص حج را ارزشمند، پويا، سازنده، تعالى بخش، ماندگار و مورد قبول خداوند مى‌گرداند، انگيزۀ درونى و خلوص باطنى است، و اين «هستۀ سالم»؛ درخت پرشاخ و برگ و ميوه‌اى خواهد رويانيد.
آرى، با توجّه به ارزشمندى همين «خلوص نيّت» و خداخواهى و پرهيز از «رياكارى» است كه، امام صادق عليه السلام دربارۀ حج مى‌فرمايد:
الحَجُّ، حَجّٰانِ: حَجٌّ للّٰهِ‌ِ وَحَجٌّ لِلنّٰاسِ، فَمَنْ حَجَّ للّٰهِ‌ِ، كٰانَ ثَوابُهُ عَلَى اللّٰهِ الْجَنَّةَ، وَمَنْ حَجَّ لِلنّٰاسِ، كٰانَ ثَوابُهُ عَلَى النّٰاسِ يَوْمَ الْقِيٰامَةِ. 1
حج، دو گونه است: حجّى كه براى خدا انجام مى‌شود و حجّى كه به خاطر جلب نظر مردم صورت مى‌گيرد، پس هر كس براى خدا حج انجام دهد، پاداش او از جانب خدا، بهشت مى‌باشد، و هر كس به خاطر مردم حج انجام دهد، روز قيامت پاداش او هم برعهدۀ مردم خواهد بود.
اين معنا، كه در حج و عبادت مى‌بايست، خلوص نيّت، معرفت و خودآگاهى و شعور قلبى و اسرار باطنى مورد توجّه قرار گيرد، آن قدر لازم و داراى اهميّت است كه پيامبر اسلام صلى الله عليه و آله فرموده:
خداوند متعال، به جسم‌ها و حسب و نسب و دارايى شما نگاه نمى‌كند، ولٰكِنْ يَنْظُرُ الىٰ قُلُوبِكُمْ، فَمَنْ كٰانَ لَهُ قَلْبٌ صٰالِحٌ،