60روشنايى تعبيه شده بوده، گزارش كرده است.
لوح ديوار كعبه، اندازۀ آن، اوصاف پلّكانهاى كعبه، فاصلۀ ستونهاى ديوار خانۀ كعبه وصف ازارۀ مرمرين فرودينِ درونكعبه، تعدادلوحهاى سفيد، سرخ وسبز ازمطالبآناست.
او همچنين ازارۀ فوقانى و تعداد الواح آن را باز نموده، دربارۀ پوشش زمين كعبه به مرمر ، شاذروان، حجر اسماعيل، حجر الأسود و قاب نقرهاى آن و فاصلۀ حجرالأسود تا زمين و اندازۀ مقام ابراهيم قلم فرسايى كرده است .
زمزم، پيدايش آن، دعاوى مالكيّت بر زمزم و حفر آن توسط عبدالمطلب بن هاشم، عمق چاه، ذكر نامهاى آن، وصف مسجد الحرام و اندازۀ دقيق آن، شمارۀ ستونهاى مسجد و چگونگى رنگ و زينت آنها از مطالب اين كتاب مىباشد.
درهاى مسجدالحرام، تعداد و اندازههاى طول وعرض آنها، تعميرات ياتزييناتىكه در طول زمان توسط اشخاص تا عصر مؤلف انجام شده، صفحاتى از اين كتاب را پر كردهاست.
دربارۀ اندازۀ طوافهاى واجب، سعى بين صفا و مروه، چگونگى بناى پلّكان صفا و مروه، جايگاه اصلى مقام ابراهيم و انتقالش به محل فعلى (در قرن سوم)، اندازههاى مساجد مختلف (مزدلفه و منا) تعداد ميلهايى كه از مسجد الحرام تا موقف عرفه قرار داشته، مطالبى آورده و جاى آنها و حتى سازندگان و نصب كنندگان بعضى از آنها را معرفى كرده است.
او همچنين حدود و ويژگىهاى حرم را شرح داده و دربارۀ جنبههاى اعجاز آن، نمونه هايى را آورده و اين موضوعات حدود 35 صفحه از كتاب را پر كرده است.
ابن رسته در بناى كعبه توسط حضرت آدم عليه السلام روايتى از كعب نقل كرده كه خداوند فرشتهاى به سوى آدم عليه السلام فرستاد و محلّ خانه و حدود آن را به وى نشان داد و به او دستور بنياد كعبه را داد. و اضافه كرده: خانۀ كعبه، مقابل بيتالمعمور است. 1