280و حافظ چه خوش گفته است:

يكدم غريق بحر خدا شو گمان مبر كز آب هفت بحر به يك جرعه تر شوى ¹

عطّار طى داستانى گفته است كه كسى از مجنون پرسيد: قبله كدام سوى است مجنون پاسخ داد: قبله در جان آدمى است، آنچه به صورت ظاهر كعبه و قبله مى‌ناميد سنگى بيش نيست:

آن يكى پرسيد از مجنون مگر

فريدالدّين از قول سالكى، كعبه و بخصوص حجرالأسود را مخاطب قرار داده و گفته است:

هست يك سنگ تو رحمان را يمين وان دگر سنگت سليمان را نگين

سنگ در پاسخ مى‌گويد:

گر يمين‌اللّٰه در عالم مراست

و بدين ترتيب هشدار مى‌دهد كه كعبۀ حقيقى از سنگ و گِل نيست كه از جان و دل