271 دوش رفتم به خرابات مرا راه نبود
* * *

در كعبه و بتخانه تو را چند پرستم؟ چون ميل به سجّاده و زنّار منت نيست ²

نظامى معتقد است خداوند از همه فارغ است و همه در كعبه و بتخانه او را مى‌جويند؛ از اين رو مى‌بينيم كه نظامى وسيع المشرب است:

اى در سر هر خاكى از باد تو سودايى

نظامى به اهميّت وارزش زمزم واقف است و شعر خود و ديگران را به كوثر و زمزم مانند كرده و گفته است:

سخنم هر آنكه جويد، نرود به نظم ديگر كه‌به‌كوثرآب خورده‌نكندحديث زمزم ⁴

نظامى در قصايد مدحيّۀ خود نيز به مناسبت مدح از كعبه و مكّه و متعلّقات آن سود جسته و به مناسك و اعمال حج اشاره كرده است:

سلطان كعبه را بر تخت هفت كشور