11

پيشگفتار

... وَ لِلّٰهِ عَلَى النّٰاسِ حِجُّ الْبَيْتِ مَنِ اسْتَطٰاعَ إِلَيْهِ سَبِيلاً وَ مَنْ كَفَرَ فَإِنَّ اللّٰهَ غَنِيٌّ عَنِ الْعٰالَمِينَ ¹

«حج، حقّ خداوند است بر بندگان، آنان كه توان مالى و جسمى دارند و قادر به سفر هستند، ملزم به اداى اين حق‌اند. و خداوند كسانى راكه داراى شرط بوده و قادر به اداى اين فريضه باشند و لى انجام ندهند، كافر شمرده است.» ²

دربارۀ اين عمل عبادى - سياسى، از طرف دانشوران صاحبنظر، تعبيرهاى گوناگونى شده است كه در كمتر موردى از عبادات ديگر، اينگونه تعابير را مى‌بينيم.

مؤلف وسائل الشّيعه، حج را يكى از پايه‌هاى مهم دين شمرده و گفته است:

«بنى إلاسلام على خمسة أشياء: على الصلاة و الزّكاة و الحجّ و الصوم و الولاية ». ³

و همو گفته است:

«لايزال الدين قائما ما قامت الكعبة ». ⁴ و نيز آورده است: «لا تتركوا حج بيت