13
سفرنامه‌هاى فارسى حج
سنت سفرنامه نويسى در ميان حاجيان ايرانى محدود بوده و طى يك‌هزار سال و اندى تنها آثار محدودى از خاطرات اين سفر خطر و پرخاطره برجاى مانده است. جداى از ناصرخسرو كه در سفرنامۀ خود گزارشى نيز از ظفر حج آورده اثر فارسى كوتاهى از قرن هشتم هجرى باقى‌مانده كا بايد در حكم سفرنامه شناخته شود گرچه در چارچوب سفرنامه نويسى نگارش نيافته است. اثر مزبور از ابوالاشرف محمد يزدى متوفاى سال 762 هجرى است كه با نام حجازيه شناخته شده است. او از طرف آل‌جلاير مأموريت داشته تا گزارشى از دشوارى‌هاى سفر حج به اين حكومت ارائه دهد تا در صحبت با شُرفاى مكه و ديگر ملوك اسلام براى رفع آنها اقداماتى انجام شود. اين رساله كه عنوان رسالةالحجازيه دارد در مجموعۀ رسائل خطى فارسى از بنياد پژوهش‌هاى اسلامى با تحقيق دكتر محمد جعفر ياحقى به چاپ رسيده است. قبل از اين بخش از آن توسط آقاى ايرج افشار چاپ شده بود. 1