31
دولت تنوخ در عراق
نسب شناسان دربارۀ ريشه تنوخ اختلاف كرده‌اند:
برخى از آنان،«تنوخ»را از«قحطانيان»و عدّه‌اى ديگر آنها را از«عدنانيان»،به شمار آورده‌اند.در اينجا ما گفتۀ دوم را مورد قبول قرار داده و در شجره‌نامۀ قبايل عربى آنان را چنين به حساب آورده‌ايم.و چون اين قوم دولت عربى را در عراق بوجود آوردند،بدين منظور در اينجا از آنان ياد كرده‌ايم.
هنگامى كه قوم«تنوخ» 1،به سرزمين عراق وارد شدند.در اوايل قرن سوم مسيحى دولت پهناورى را به وجود آوردند؛نخستين پادشاه آنان،«مالك بن فهم»بود.پس از او، فرزندش«جُذيمة الابرش»-كه به زيركى و قدرت و شجاعت و حُسن درايت مشهور بود-،جانشين وى گرديد.او با پادشاه عمالقه«عمرو بن ظرب»-كه در بلنديهاى شام حكومت داشت-،جنگهايى نمود،تا اينكه سرانجام در پايتخت حكومتش،شهر«تَدْمُر»، او را به قتل رسانيد.عمرو،داراى دخترى بنام«زَباء»بود كه يونانيان او را«زينوبى»ناميده و شايد تحريف شده زنوبه باشد وى به خونخواهى از پدر و با حيله گرى،«جذيمه»را به قتل رسانيد.«جذيمه»،از خود فرزندى به جاى نگذاشت.او (جذيمه)،خواهر خود «رقاش»را به ازدواج مردى از لخميان به نام«عدى»در آورد كه از نديمان جذيمه بود،او (رقاش) فرزندى نجيب به نام«عمرو»براى او به دنيا آورد.دايى (جذيمه)،فرزند خواهرش را نزد خود برده و تربيتى نيكو نمود.هنگاميكه«جذيمه»به قتل رسيد،عمرو بن عدى (خواهر زاده جذيمه) حكومت خود را بر«حيره»بنيان نهاد و بدين ترتيب، حكومت از«تنوخ»به«لخم»منتقل شد.
عمرو،كه در انديشۀ قصاص دايى خود از«زباء»بود،بوسيلۀ غلامِ خود«قصير»، نقشه‌اى را طراحى نمود قصير،به قصد پياده كردن نقشه،بينى خود را بريد و شكايت«ابن عدى»را نزد«زباء»برد.عمرو (ابن عدى)،مردانى را درون صندوقهايى جاى داده و