52و چنين مى‌گويند كه تخميناً دو صد سال قبل از اين، خانه‌هاى مكّه را شمرده‌اند، تخميناً هفتاد هزار خانه بوده، و مساحت مكّه از شبيكه تا مُعَلّاة ¹، با پيچ و خم راهها و بازارها، چهار هزار و يك‌صد و هفتاد و دو ذرع است، و از مخرج سيل تا مُعلّىٰ ² نيز همين قدر است، و از كوههاى مكّه، حيوان با بار عبور نمى‌توان كرد مگر از سه راهِ حجون و شبيكه و مخرج سيل كه آن را مستفله و مَسفَله ³ نيز گويند.

الفصلُ السّابع در بناى كعبه

بدان‌كه مكان مقدّس كعبه، اوّل زمين و بقعه است كه خلق شده قبل از خلقت تمام بقاع كرۀ ارض، و از آنجا پهن شده ساير بقاع؛ چنانچه [ حضرت] امير عليه السلام در جواب شامى كه مى‌پرسيد كه چرا ناميده‌شد مكّه به امّ‌القرىٰ ؟ فرمود : بجهت آنكه زمين پهن گرديد و مبسوط شد از زير آن ⁴. پس آن بقعۀ مباركه در خلقت، از آنها سابق و به منزلۀ امّ ⁵ مى‌باشد، و ساير بقاع مَسبوق ⁶ و به منزلۀ نِتاج ⁷ مى‌باشد.

فى الحديث : [ امام] باقر عليه السلام مى‌فرمايد كه : زمانى كه خلّاق عالم اراده فرمود كه خلق كند زمين را، امر فرمود بر بادها، پس زدند خودشان را بر متن آب و سينۀ آن، تا آنكه از تصادم باد به آب، موج به هم رسيد، و بعد از تزاحم امواج به همديگر كف به عمل آمد مثل روغن مَسكِه ⁸ و تمامش يك كف شد، پس جمع فرمود آنها را در موضع بيت،