18
چند توضيح مفيد:
1.تعيين مسافتهاى قديمى با مقياسهاى جديد:
در حدّ امكان،كوشيدهام در تعيين مسافتهاى ميان اماكن،از مقياسهاى جديد؛مانند «كيلومتر»استفاده كنم،امّا منابع،براى بسيارى از اماكن،اين كار را نكردهاند.
از اين رو،همان مقياسهاى قديم را آوردهام.در اينجا به ذكر برخى مقياسهاى قديم مىپردازم كه آنها را با مقياسهاى جديد برابرى دادهام:
الف)روز؛در گذشته گفته مىشد از فلان مكان تا فلان جا،يك روز راه است و مراد از آن،بيست و چهار ساعت(يك شبانه روز)بوده است.ارزيابان مسافتى را كه مسافر در يك روز با پاى پياده يا سوار بر شتر گرانبار مىپيمايد،حدود هشت كيلومتر برآورد كردهاند.
ب)فرسخ؛برابر است با 12000 ذراع(گز)يا هشت كيلومتر.
ج)بريد يا چاپار؛چهار فرسخ است كه حدود 32 كيلومتر مىشود.
د)ميل؛يك سوم فرسخ است كه حدود 2666 متر مىشود.
2.تقسيمات جديد كشورى:
در تعيين اماكن و جاىها،از نامهاى جغرافيايى جديد استفاده كردهام و هر مكانى را به منطقۀ فعلى آن نسبت دادهام؛زيرا تعيين اماكن،طبق تقسيمات گذشته،باعث گمراهى خوانندۀ امروز مىشود.از جمله جاهايى كه مرزهايشان تغيير كرده،عبارتند از:
1.يمن:در گذشته يمن شامل جنوب عربستان سعودى بود،اما امروزه به جزيرۀ بحرين محدود مىشود.
2.فلسطين:در گذشته،شهر عمّان و كوههاى سراة و عقبه را شامل مىشده است.
3.اردن:در قديم تعدادى از شهرهاى فلسطين؛مانند طبريه و عكا را در بر مىگرفته است.