12
كيفيت اجمالى حج در اسلام
در اسلام حج به سه نوع تقسيم شده است و حاجى به قول مذاهب اربعه اهل سنت، در انتخاب هر نوع آن مخيّر است؛ 1 ولى به عقيده شيعه (اماميه) اهل مكه مى‌بايست حج «قِران» يا «افراد» بجا آورند و اهل آفاق و ساكنان غير حرم فقط يك نوع حج كه «حج تمتع» است انجام مى‌دهند.
در حج تمتع، حاجى پس از انجام عمل عمره «مُحِلّ» مى‌شود و در فاصله‌اى كه تا احرام مجدّد براى حج وجود دارد از چيزهايى كه بر محرم حرام است متمتّع مى‌گردد، ولى در دو قسم ديگرِ حج كه قِران و افراد است، از آغاز احرام، از ميقات تا پايان عمل حج موظف است از محرمات احرام پرهيز نمايد.
در دو قسم ديگرِ حج (افراد و قران) اعمال حج پيش از عمره به جا آورده مى‌شود 2 و پس از انجام تمامى مناسك حج لازم است حاجى عمره مفرده‌اى به جا آورد. حج قران و افراد مانند يكديگر است و فقط در قران لازم است قربانى را از هنگام احرام همراه بياورند. 3
اما مناسك عمره اين گونه است كه معتمِر يا حاجى، كه قصد عمره تمتع دارد، نخست از محل‌هاى خاصى كه بر سر راه‌هاى مكه قرار دارد محرم مى‌شود 4 و پس از ورود به مكه، هفت بار دور خانه كعبه طواف مى‌كند و سپس دو ركعت نماز طواف بجا مى‌آورد و آنگاه فاصله بين دو كوه مجاور مسجدالحرام؛ صفا و مروه را هفت مرتبه مى‌پيمايد كه اين عمل را «سعى» نامند 5 و در پايان سعى با كوتاه كردن مقدارى از موى سر يا صورت و يا گرفتن ناخن از احرام خارج مى‌شود.
اعمال مخصوص حج (به طور اجمال و بر طبق مذهب اماميه) بدين گونه است:
كسى كه حج قِران يا افراد بجا مى‌آورد:
1- از ميقات محرم مى‌شود و كسى كه عمره تمتع را بجا آورده و قصد دارد مناسك