61

بعد فردى و عبادى

مراتب معنوى حج كه سرمايه حيات جاودانه است و انسان را به افق توحيد و تنزيه نزديك مى‌نمايد، حاصل نخواهد شد، مگر آنكه دستورات عبادى حج، به طور صحيح و شايسته و مو به مو عمل شود.... بُعد سياسى و اجتماعى آن (حج) حاصل نمى‌گردد، مگر آنكه بُعد معنوى و الهى آن جامه عمل پوشد. ¹

سفر حج، سفر كسب نيست، سفر تحصيل دنيا نيست، سفر الى الله است. شما داريد به طرف خانه خدا مى‌رويد. تمام امورى كه داريد انجام مى‌دهيد، به طور الهيّت بايد انجام بدهيد. سفرتان از اينجا كه شروع مى‌شود، «وفد» الى الله است. سفر به سوى خداى تبارك و تعالى است. ²

از مهمّات در همه عبادات، اخلاص در عمل است كه اگر خداى نخواسته كسى عملى را براى خودنمايى و عرضه به ديگران انجام دهد و خوبى عملش را به رخ ديگران بكشد، عمل او باطل است و حجاج محترم مواظب باشند كه رضاى غير خداوند را در اعمال خود شركت ندهند. ³

بُعد سياسى و اجتماعى

گردش به دور خانه خدا، نشانه اين است كه به غير خدا، گِرد ديگرى نگرديد و رجم عقبات، رجم شياطين انس و جن است ⁴ ... در لبيك لبيك، نه، بر همه بت‌ها گوييد و فرياد لا، بر همه طاغوت‌ها و طاغوتچه‌ها كشيد و در طواف حرم خدا كه نشانه عشق به حق است، دل را از ديگران تهى كنيد و جان را از خوف غير حق پاك سازيد و به موازات عشق به حق، از بت‌هاى بزرگ و