51ماندگارى تجارب، توصيهها و خاطرات چهرههاى مؤثر و پيشكسوت حج براى استفاده نسلهاى بعد، تهيه و تنظيم شده است.
فصل چهارم آشنايى با حجم عظيم فعاليتهاى آشكار و پنهان ستاد حج جمهورى اسلامى ايران، براى برگزارى حجى آرام و مطلوب است.
در فصل پنجم، با بازنگرى در عمليات، عناصر و مؤلفههاى حج، به مهمترين آسيبها و راهكارهاى برونرفت از آنها پرداخته شده است. ختامه مسك، عنوان بخش پايانى كتاب است كه به گزارش ديدار مسئولان حج جمهورى اسلامى ايران با رهبر معظم انقلاب اسلامى، پس از پايان عمليات حج، مىپردازد. ملحقات كتاب نيز شامل سفرنامه تصويرى حج، فهرست موضوعات و اعلام و شخصيتهايى است كه نام و يادى از آنها در كتاب آمده است.
رفيق شفيق
براى تأليف و تدوين كتاب حج، هر سال دو نويسنده مسئوليت و مشاركت دارند: يكى رئيس و ديگرى نائب رئيس! رفيق شفيق و شريك عزيز ما در اين سفر، محقق و انديشمند ارجمند جناب آقاى دكتر يونس نوربخش بود. آقاى نوربخش تحصيلات عالى حوزوى خود را در حوزه علميه قم گذرانده و دكتراى جامعهشناسى را از دانشگاههاى آلمان گرفته است. اخلاق نيكو، دانش عميق حوزوى و دانشگاهى، برخوردارى از ذهنى جوال و مبتكر در كنار بيان و قلمى روان، از آقاى نوربخش شخصيتى ششدانگ ساخته و همراهى و همسفرى با او را براى هر اهل ذوقى به فرصتى مغتنم تبديل مىكند.
ايشان در بيشتر موارد، همراهى با نماينده ولى فقيه در برنامههاى روزانه و زحمت شركت در جلسات بعثه و كاروانها را پذيرفتند كه در پايان هر روز، به ارائه گزارشى جامع و تحليلى مىانجاميد. افزون بر اين، زحمت نگارش فصل سوم كتاب حج را نيز مستقيماً بر عهده داشتند. ازاينرو فرض مىدانم به سهم خود، از همراهى، همدلى و