44رهگذر، اولاً موضوعات اصلى و فرعى كتاب، با تأكيد بر جامعيت موضوعى، مشخص شد؛ ثانياً منابع و روشهاى جامع جمعآورى اطلاعات و اخبار حج تعيين شد و ثالثاً نحوه تدوين و نگارش كتاب حج و سرفصلهاى آن به دست آمد كه در بخش ويژگىهاى كتاب حج 90 به توضيح اين سه دستاورد، پرداختهام.
مرحله سوم: جمع آورى و ثبت رويدادها
انجام به هنگام دو مرحله بالا، سبب شد در رويارويى با حجم گسترده اخبار و اطلاعات در موسم حج، با برنامه و آگاهى عمل شود و در جمعآورى، طبقهبندى و ثبت رويدادها و مشاهدات، چيزى از قلم نيفتد. انجام اين مرحله، پيش از عزيمت به عربستان آغاز شد و تا دو ماه پس از پايان عمليات حج نيز ادامه داشت.
مرحله چهارم: تدوين و نگارش كتاب حج
حجم وسيع منابع خبرى و مستندات حج 90 از يك سو، و كُندنگارى نگارنده و وسواس بيش از اندازه او در پوشش جامع همه اخبار حج و بازنويسى دوباره آنها موجب شد كه كار تدوين كتاب حج، هجده ماه به درازا كشيده شود.
2. ويژگىهاى كتاب حج 90
الف) جامعيت خبرى
رويكرد كتاب حج 90 در انعكاس اخبار موسم حج، حداكثرى است. به جرئت مىتوان ادعا كرد كه قريب به اتفاق رويدادهاى قابل ذكرى كه در رسانههاى ايران و عربستان بازتاب داشته، در اين كتاب گنجانده شده است. شايد به همين دليل فصل دوم كتاب كه مربوط به روزشمار حج است، چند برابر نمونههاى مشابه سالهاى قبل، شده است. اين جامعيت خبرى با مطالعه منابع و مستندات متنوع خبرى داخلى و خارجى و