48بفرمايند و اگر واقع شده است و براى نظريات سياسى براى آن احساسى كه در مسلمانان ديگر توليد شد كه دست هيچ متجاوز و متجاسرى نبايد به مكه و مدينه دراز شود....» 1
واكنش مسلمانان هند
انعكاس وقايع مجلس ايران، در هند نيز تأثير گذاشت. آقاى شوكت على، منشى افتخارى كميته مركزى خلافت هند، در مراسلهاى براى زعماى ايران چنين نوشت:
«اينك در هر كشور اسلامى، مردِ تواناى نيرومندِ شجاعِ متديّنى، سكان كشتى ملك را در كف گرفته و آن را بهسوى مقصد جلال و شكوه سوق مىدهد، واقعاً وقتىكه چنين مطالب و تفاصيل خوبى راجع به برادران ايرانى خود مىشنويم و مشاهده مىكنيم كه رخوت ديرين را از سر برون نموده و حاضر شدهاند براى ترقى وطن، به هرگونه فداكارى قيام نمايند، مسرت و خوشوقتى ما به وصف نمىگنجد... عنقريب... كنفرانسى از مسلمانان دنيا تشكيل خواهيم داد و براى اينكه حجاز مقدس، سرچشمه نور و تربيت اسلامى گردد و آخرين علايم و امارات نفوذ غيراسلامى از آن محو شود، از جميع ممالك اسلامى دعوت خواهيم كرد كه نمايندگان مسؤول خود را براى حضور در آن گسيل دارند... ما مىخواهيم يك جمهورى اسلامى، از حجازيان منتخبه با كمك و مساعدت و مشورت مؤتمر (كنفرانس) اسلاميه، اداره امور داخلى عادى را بچرخاند». 2
سرپرست اتباع و حجاج ايرانى
در آستانه سقوط حكومت هاشمى در حجاز، در تاريخ شانزدهم تيرماه 1303ه.ش. منتخبالدوله به سِمت سرپرست اتباع و حجاج ايرانى منصوب و وارد مكه گرديد، ليكن پس از روى كار آمدن عبدالعزيز و انتشار اخبارى مبنى بر تخريب اماكن مقدس دو شهر مكه و مدينه و نگرانىهايى كه در كشورهاى اسلامى به خصوص ايران به وجود آمد و از آنجا كه هنوز حكومت سعوديان استقرار لازم را نداشت، عبدالعزيز اين