14انسانى - اسلامى، به ويژه فقه حكومتى، كم‌كم اين بحث جاى خود را در ميان مباحث فقهى پيدا كرد و زواياى آن بررسى شد و نقد و بررسى‌ها موجب غنى‌تر شدن اين مباحث گشت. اما همچنان برخى از موضوعات مرتبط به ولايت فقيه، مورد غفلت قرار گرفته است.
يكى از اين موضوعات، «حج و ولايت فقيه» است. محدوده ولايت فقيه در عرصه حج و زيارت و وظايف حاكم اسلامى در قبال اين مهم، مسئله‌اى است كه تاكنون كتاب مستقلى در مورد آن نگاشته نشده است؛ ازاين‌رو تصميم بر اين شد كه اين موضوع مهم و كاربردى، به صورت دقيق، بررسى فقهى شود و همه جوانب بحث، فارغ از پيش‌داورى يا گرايش سياسى، مورد بررسى موشكافانه علمى قرار گيرد.
از آنجا كه اصل بحث ولايت فقيه، از مباحثى است كه مورد هجمه شديد دشمنان شيعه، به ويژه وهابيت، قرار گرفته و كتاب‌ها و مقالاتى در رد آن نگاشته شده است و اين اصل مترقى اسلام، كه امامان معصوم(عليهم السلام) آن را براى حفظ كيان شيعه در عصر غيبت امام زمان(عج) پايه‌ريزى كرده‌اند، از ابداعات علماى معاصر دانسته شده، در بخش اول كتاب، پس از توضيح مفاهيم مرتبط با ولايت فقيه و حج، كلياتى در مورد ولايت فقيه مطرح شده است، كه پيشينه بحث ولايت فقيه و اهم ادله اثبات آن از جمله آنهاست. از سوى ديگر بسيارى از مباحث مربوط به اختيارات ولى فقيه در عرصه حج، مبتنى بر مبنايى است كه فقيه در مورد محدوده ولايت فقيه اتخاذ مى‌كند. به همين دليل محدوده ولايت فقيه نيز در ضمن كليات ذكر شده است؛ به عبارت ديگر هرچند هدف ما در تدوين اين كتاب، اثبات اصل ولايت فقيه نيست، مباحثى كه در كليات، آن هم به طور اختصار، مطرح مى‌شود، اصول اوليه و پايه‌هاى علمى مباحث مربوط به بحث «ولايت فقيه و حج» است.
در بخش‌هاى بعدى كتاب به وظايف و اختيارات ولى فقيه در عرصه حج پرداخته شده است. اين مبحث در سه بخش جداگانه، وظايف و اختيارات ولى فقيه قبل از