26گرفته‌اند و ديوارهاى كعبه و مقام ابراهيم و صخرۀ بيت‌المقدس و قبر هيچ‌يك از انبيا و صالحان درست نيست، زيرا اين كار بدعت است». ¹

مقصود ابن تيميه آن است كه اين كار بدعت در عبادت است، ولى سخن وى از دو نظر مخدوش است:

اولاً: تبرك؛ خواه در مورد مشروع و خواه در غير مشروع (از نظر وى)، مطلقا از مقولۀ عبادت به معنى پرستش نيست. براى توضيح به دو نوع عمل توجه كنيم: نماز و روزه و حج خانۀ خدا، پرستش خدا است، درحالى‌كه پرداخت فرايض مالى مانند زكات و خمس و صلۀ رحم و نيكى به ايتام، عبادت خدا نيست، بلكه اطاعت امر خدا است، عبادت خدا، اطاعت خدا است، ولى اطاعت خدا در همه‌جا، پرستش او نيست. لذا در علم اصول اوامر الهى به دو نوع تقسيم شده است: «اوامر عبادى» و «اوامر قربى» و براى هر دو پاداش هست، ولى قسم نخست عبادت خدا و قسم دوم، موجب خشنودى او و مايۀ نزديكى بنده به رحمت حق است ² از اين بيان روشن مى‌شود تبرك به آثار پيامبر خدا عبادت خدا و يا پيامبر نيست، بلكه يك رشته اعمالى است كه موجب رضاى خدا و وسيلۀ نزديكى بنده به خداوند متعال است.

ثانياً: اگر فرض كنيم تبرك از مقولۀ عبادت است، در صورتى بدعت شمرده مى‌شود كه دليل بالخصوص يا به نحو عموم بر مشروعيت آن نباشد، آيا اين همه آيات و روايات در اثبات مشروعيت آن كافى نيست؟