29امت اسلامى نشان مى‌دهد. از اين روى گناه، كنش برهم‌زننده روابط داخلى گروه و مناسك، عامل حفظ وحدت احتماعى و احساس مشترك محسوب مى‌شود. 1 مناسك و مواقف حج از اين جهت، بيشترين تأثير را در ايجاد وحدت اجتماعى و تنظيم روابط مسلمانان و كشورهاى اسلامى براى تأمين خير عمومى آنها خواهد داشت.
جمعى بودن مناسك حج از جهت ديگر نيز در تقويت امت اسلامى مؤثر است. مناسك حج از منظر جامعه شناختى جمعى است و نه اجتماعى؛ يعنى مناسك حج به اين شكل نيست كه با مساعى يكديگر و زنجيره‌وار انجام شود؛ به طورى كه اگر كسى حاضر به تقبل بخشى از آن نشود، مسئوليت خود را به درستى انجام ندهد و فعاليت‌هاى ديگران را مخدوش يا مختل سازد، بلكه همه، عمدتاً بايد به صورت فردى مناسك حج را انجام دهند؛ اما همراه با ديگران و در يك زمان و مكان مشخص و البته به شكل يكسان.
تفاوت كارگروهى در حج با فريضه عبادى ديگرى مانند جهاد در اين است كه در جهاد با تقسيم وظيفه و كمك همگانى كار به انجام مى‌رسد و اگر يك فرد كارش را درست انجام ندهد، به همه لطمه مى‌خورد. در اينجا هريك از افراد به‌تنهايى مهم هستند و هريك در كنار ديگرى تشكيل يك مجموعه را مى‌دهند و با نبود هركدام، مجموعه دچار نقص مى‌شود. اما در حج هريك از حجاج داراى تعيين و تشخيص نيست تا به شكل‌گيرى مجموعه كاملى منتهى شوند و با نبود يكى، مجموعه مختل شود. به عبارت ديگر در حج افراد موضوعيت ندارند. بلكه وجود آنها در كنار وجود ديگران، معنا و ارزش اثر پيدا مى‌كند و به هم‌افزايى منجر مى‌شود. آنان مى‌فهمند كه وجود يافتنشان در پيوستن به ديگران است و همگى در عين تكثر و تفاوت‌هاى فردى، در ابعاد انسانى داراى نيازها، انگيزش‌ها، احساسات، اهداف، اعمال و رفتار مشترك بوده و اساساً يگانه‌اند. به اين ترتيب در حج مفهوم «امت واحده» به‌خوبى متجلى مى‌شود. 2