54احمد: آقاى فاضل! اگر مقدارى به قواعد عربى آشنا بوديد، اين پرسش را مطرح نمىكرديد. آنچه من گفتم قانون و قاعده بود، نه چيز ديگر!
افزونبر اين، اگر به خطاب آيات بيشتر توجه كنيد، درمىيابيد كه از اول آيه 28 سوره احزاب، (يٰا أَيُّهَا النَّبِيُّ قُلْ لِأَزْوٰاجِكَ إِنْ كُنْتُنَّ...) تا آخر آيه 34: (وَ اذْكُرْنَ مٰا يُتْلىٰ ... لَطِيفاً خَبِيراً)؛ خطاب آيات دو گونه است. نخست همسران پيامبر(ص) و سپس مردان مورد خطاب قرار گرفتهاند؛ زيرا در همه آيات ضمير جمع مؤنث آمده، ولى در ميان اين همه آيه، به يكباره، دو ضمير جمع مذكر آمده است: «عَنْكُمُ» و «يطَهِّرَكُمْ».
شما چگونه به اين تغيير ضمير، از جمع مؤنث به جمع مذكر توجه نمىكنيد يا به قول خودت تعصب بىجا به خرج مىدهيد. از اين ضماير جمع مذكر به روشنى درمىيابيم كه خطاب نخست خداوند همسران پيامبر بودهاند و خطاب دوم كه با كلمه «انما» شروع مىشود، به همسران آن حضرت مربوط نمىشود.
فاضل [با عصبانيت]: چگونه ممكن است خداوند در هفت آيه پشت سرهم درباره موضوعى بحث كند، پس در وسط بحث از موضوع بحث خارج شود و به بحث ديگرى بپردازد و دوباره به همان موضوع اول بازگردد؟ اين گونه پراكنده سخن گفتن، با فصاحت آيات قرآن در تضاد است.
چينش آيات قرآنى
احمد: آقاى فاضل! اين حقيقت را بايد پذيرفت كه آيات به ترتيبى كه در قرآن نوشته شده، نازل نشده است. براى مثال، آياتى كه در اوايل بعثت نازل شده، در آخر قرآن جاى گرفته مانند سوره علق. همچنين، آيات و سورههايى كه در سالهاى آخر بعثت نازل شده، در اوايل قرآن جاى گرفته است، مانند سوره مائده. روايت سيوطى در كتاب تفسيرى خود بهنام درالمنثور اين احتمال را تاييد مىكند. وى از عبد بن حميد، از شعبى