198دست نادرشاه افشار به خراسان، در يكى از روستاهاى ملاير زندگى مى‌كرد. كريم خان در خراسان همانند بعضى از افراد برجسته ايل خود در سپاه نادر خدمت مى‌كرد و به دليل نشان‌دادن رشادت و كاردانى، نام و نشانى كسب كرد. پس از قتل نادر، كريم‌خان، طايفه خود ر ا به ملاير بازگرداند. وى از اوضاع آشفته زمان جانشينان نادر سود جست و با توجه به در اختيار داشتن تعدادى نيروى نظامى و آتشبار، در رقابت با مدعيان قدرت دست بالايى يافت. كريم خان زند زمانى به فعاليت سياسى نظامى روى آورد كه يك‌پارچگى ايران از دست رفته بود و مدعيان قدرت به زورآزمايى با يكديگر مشغول بودند.
حكومت نادر، نظامى ارتش‌سالار بود و پايگاه مردمى نداشت؛ زيرا وى به جاى آنكه بنيان فرمانروايى خود را از راه مردم‌دارى و ايجاد تشكيلات و سازمان درست، قوام و دوام بخشد، تنها با توسل به زور و با تكيه بر نيروى نظامى و اعمال سياست وحشت و ارعاب به حكومت خويش ادامه مى‌داد. در نتيجه، حكومت بى‌بنيان و خودكامه او پس از قتلش يك‌باره فروريخت و در هر گوشه‌اى از قلمرو وسيع نادر، مدعيان قدرت سر برآوردند. احمد خان درانى از فرماندهان افغان، پس از آنكه از قتل نادر اطمينان يافت، با سپاهيان خود، پس از غارت قسمتى از گنجينه‌هاى نادرى به قندهار رفت و سنگ بناى استقلال افغانستان را گذاشت. در شمال ايران نيز محمدحسن خان قاجار با اتكا بر افراد ايل قاجار، ولايات ساحلى درياى خزر را تسخير كرد. در شمال غرب ايران، آزادخان غلجايى افغانى در خطه آذربايجان علم استقلال برافراشت. در نواحى مركزى ايران و اصفهان نيز ابوالفتح خان بختيارى از طرف شاهرخ افشار حكومت مى‌كرد. 1
نخستين بخت‌آزمايى كريم خان زند پس از آن شروع شد كه على‌مردان خان