191 قدرتهاى همجوار سپرى كرد. جنگ با امپراتورى عثمانى 1 و روسيه براى عقب راندن آنها از اراضى تصرف شده در عصر صفويه و نيز لشكر كشى نادر به هند و تسخير دهلى، از مواردى است كه سالها ذهن نادر را به خود مشغول ساخته بود. 2 بنابراين، نادر با وجود داشتن قدرت براى اعمال نفوذ بر حرمين و حجاز، فرصت چندانى براى اين كار نيافت. البته اين سخن به معناى بىتوجهى نادر به امور حرمين و حجگزارى ايرانيان نبود. از اقدامات نادر در اين راستا به اين موارد مىتوان اشاره كرد:
الف) تأمين امنيت حجاج از سوى عثمانى
نادر كه به جايگاه حج در نزد مسلمانان و مشروعيت و اعتبار بخشى آن به حاكمان واقف بود، از همان آغاز حكومتش تلاش داشت تا حجگزارى ايرانيان سامان يابد. از اين رو، يكى از شرايط خود را براى پذيرفتن سلطنت در شوراى مغان چنين اعلام كرد كه حجاج ايرانى بايد هر ساله از طريق شام به سفر حج بروند و مأموران امپراتورى عثمانى بايد با آنان همانند حجاج مصر وشام رفتار كنند و از گرفتن مالياتها و باجهاى غير معمول مانند «دورمه» (نوعى ماليات) خوددارى ورزند. 3
دولت عثمانى ضمن مخالفت با سفر حجاج ايرانى از مسير شام، به دليل مشكلات فرا رو، به نادر پيشنهاد داد كه زائران بيت الله الحرام ايرانى از مسير نجف و به رياست اميرالحاج ايرانى عازم سفر حج شوند. نادر اين پيشنهاد را به شرط تأمين امنيت و لوازم سفر از سوى دولت عثمانى پذيرفت. 4