275
3. زيارتگاه امام حسن بن نزار در شهر «قدموس»
اين زيارتگاه به مزار «مولى حسن» شناخته مى‌شود و بالاى كوهى به همين نام، به ارتفاع 1146 متر از سطح دريا، در شمال شرقى شهر «قَدموس» واقع است. قدموس، شهركى است واقع در كوهستان‌هاى لاذقيه، 26 كيلومترى جنوب شرقى بانياس كه پيرامون قلعه تاريخى قدموس ساخته شده است. قلعه قدموس از مهم‌ترين قلعه‌هاى اسماعيليان در كوهستان‌هاى غرب سوريه است كه از سال 537 ه .ق آن را تصرف كردند و از اين نقطه، ساير قلعه‌ها و مناطق اطراف را به سيطره خود درآوردند. 1
درباره شخصيت مدفون در اين مزار، دو قول ميان اسماعيليان سوريه وجود دارد. براساس قول اول، اين مزار منتسب به امام حسن بن نزار فرزند المستنصر بالله (خليفه فاطمى) است كه براساس ديدگاه فرقه نزاريان مؤمن‌شاهى، نخستين امام اسماعيلى مقيم الموت، پس از انتقال امامت از مصر به الموت، به شمار مى‌آيد. اين امام نزد فرقه نزاريان آقاخانى، به نام على، و با لقب هادى شناخته مى‌شود. او در سال 470 ه .ق در قاهره به دنيا آمد و پس از قتل امام نزار در اسكندريه، حسن صباح او را به قلعه الموت منتقل، و در آنجا او را امام نزاريان اعلام كرد. او در سال 530 يا 534 ه .ق در قلعه «لمبسر» ايران درگذشت. اما به روايتى، به سرزمين شام آمد و در قدموس درگذشت و در اينجا به خاك سپرده شد. اما اين روايت اعتبار تاريخى ندارد. 2 براساس قول دوم، اين مزار، مدفن «جلال‌الدين حسن»، فرزند شيخ الجبل راشدالدين سنان، است كه ذكر وى گذشت.
ساختمان مزار، به شكل مستطيل و با قالب‌هاى سنگى ساخته شده، و از سه اتاق كنار هم تشكيل شده است. (تصوير 148) اتاق ميانى، داراى ايوان كوچكى از سمت شمال است كه در آن، ورودى مزار قرار دارد. (تصوير 149) روى ورودى، كتيبه‌اى به