23(جنگ خندق) برخى از اين مساجد را ساخته و در آنها نماز گزاردهاند. حضور در اين مراكز به خاطر تجديد آن خاطرهها و بستن پيمان با شهيدان آن راه است و در اين مورد هدف ديگرى نيز هست، قصد تبرّك از اين مساجد كه خون شهيدان راه توحيد با آنها عجين شده است. آنگاه كه وارد مسجد شدند، به مستحبات ورود به مسجد عمل مىكنند نه اين كه براى نمازگزاردن به آن مساجد مىروند.
در پايان آيهاى را يادآور مىشويم كه به صورت آشكار دستور مىدهد كه به زيارت قبور مؤمنان بشتابيم. آن آيه مباركه چنين است:
وَ لاٰ تُصَلِّ عَلىٰ أَحَدٍ مِنْهُمْ مٰاتَ أَبَداً وَ لاٰ تَقُمْ عَلىٰ قَبْرِهِ. 1
در اين آيه پيامبر (ص) درباره مشركان از دو چيز نهى شده است:
1. وَ لاٰ تُصَلِّ عَلىٰ أَحَدٍ مِنْهُمْ مٰاتَ أَبَداً: بر مرده هيچ يك از آنان نماز نگزار!
2. وَ لاٰ تَقُمْ عَلىٰ قَبْرِهِ: در كنار قبر آنها براى دعا توقف نكن!
بخش دوم آيه براى ما اهميت خاصى دارد و آن اين كه آيا مقصود از ايستادن در كنار قبر، تنها توقف در هنگام دفن است يا مفهومى گستردهتر از اين دارد؟ مفسّران، معنى دوم را تأييد مىكنند كه به اختصار، كلام برخى از آنان را يادآور مىشويم:
بيضاوى مىگويد:
لا تقف عند قبره للدّفن أو الزّيارة: بر سر قبر منافقان - خواه براى دفن و خواه براى زيارت - توقف نكن. 2