21
فصل نخست: تعريف لغوى و اصطلاحى توسل
توسل در لغت به معناى تقربجويى است. وقتى در زبان عربى گفته مىشود: «توسّل إليه بوسيلة» يعنى به وسيله كارى به او تقرب جست. آنجا كه گفته مىشود: «تقرب اليه بحرمة آصرة تعطّفه عليه» ، يعنى به وسيله احترام و مقام و آنچه نظر او را جلب مىكند، به وى نزديك شد.
«جوهرى» در تعريف وسيله مىگويد: «وسيله چيزى است كه با آن به ديگرى تقرب جسته مىشود». «ابناثير» مىگويد: «وسيله در اصل، چيزى است كه با آن به چيزى دست مىيابد و به آن نزديك مىشود».
وسيله آن است كه انسان با آن به مقصود خود دست مىيابد. خداوند مىفرمايد: يٰا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا اتَّقُوا اللّٰهَ وَ ابْتَغُوا إِلَيْهِ الْوَسِيلَةَ ؛ «اى كسانى كه ايمان آوردهايد! از [مخالفت فرمان] خدا بپرهيزيد و وسيلهاى براى تقرب به او بجوييد». (مائده: 35) وقتى گفته مىشود فلان فرد به پيشگاه پروردگار خويش وسيلهاى قرار داد و بهواسطه آن، به او توسل پيدا كرد، يعنى با كارى نزد خداوند تقرب پيدا كرد. واسل به معناى ميل و رغبت به