57
قياس چيست؟ 1
برابر گرفتن فرعى با اصل خود در سبب يك حكم را قياس گويند، و اركان آن چهار چيز است: اصل كه همان مشبه به است. فرع كه همان مشبه است، و حكم اصل، و وصف مشترك بين اصل و فرع كه همان وجه شبه است. حكم فرع، ركن آن نيست؛ زيرا نتيجه و ثمرۀ قياس است. پس اگر گفتيم نبيذ مسكر است، پس با قياس آن با خمر، حرام مى‌شود؛ زيرا شارع مى‌گويد: خمر حرام است. در اينجا اصل، همان خمر است كه مشبه‌به مى‌باشد، و فرع نبيذ است كه همان مشبه است و حكم اصل حرمت، و وصف مشترك، بين آن دو سكرآور بودن است.