25
الف) طواف به نيابت از معصومين(عليهم السلام)
رسول خدا(ص) و جانشينان معصومش، پدران معنوى اين امت هستند؛ چنان‌كه رسول خدا(ص) فرمود: «من و على دو پدر براى اين امتيم» 1 و اداى حق پدر از اهم حقوق است كه بايد به آن توجه كرد؛ زيرا اگر آنان نبودند، هدايتى در كار نبود. اَلْحَمْدُ لِلّٰهِ الَّذِي هَدٰانٰا لِهٰذٰا وَ مٰا كُنّٰا لِنَهْتَدِيَ لَوْ لاٰ أَنْ هَدٰانَا اللّٰهُ
از راه‌هاى اداى حق اهل‌بيت(عليهم السلام) انجام دادن عبادت‌ها و كارهاى نيك به نيت آنها يا هديه‌كردن ثواب اعمال به روح مطهرشان است كه از اين اعمال شايسته، طواف خانه خداست. شيعيان نيز همواره براى ابراز ارادت به ساحت ائمه(عليهم السلام) چنين مى‌كردند تا اينكه بعضى شبهه‌افكنان در قبال اين عمل ايجاد شك و شبهه نمودند. به همين دليل، «موسى‌بن‌قاسم» به امام جواد(ع) مى‌گويد:
تصميم گرفتم به نيابت از شما و پدرتان طواف كنم؛ ولى به من گفتند: به نيابت از اوصيا طواف نمى‌كنند. حضرت فرمود: «چرا، هرچه مى‌توانى طواف كن. جايز است».
[وى مى‌گويد:] سه سال بعد، به ايشان گفتم: «پيش‌تر، از شما، درباره طواف به نيابت شما و پدرتان اجازه گرفتم، اجازه داديد و من از سوى شما طواف بسيار كردم. سپس چيزى بر دلم افتاد و به آن عمل كردم».